İngiltere’de gayrimenkul alım süreci ile ilgili bilgilendirme serimizde bu yazımızda sizlere freehold ve leasehold ayrımından bahsedeceğiz.
İngiltere’de bir taşınmaz aldığınızda, bu taşınmaza 2 farklı şekilde yasal malik olabilirsiniz. Bu yasal mülkiyet Freehold ve Leasehold olarak adlandırılmaktadır. Her iki mülk sahipliği, Feodal dönemden beri süregelen ve hala günümüzde de geçerliliğini koruyan köklü bir sistemdir.
Freehold ve Leasehold ayırımını açıklamadan önce bu kavramların tanımlamalarını yapmamız gerekir;
Freehold Mülkiyeti
Freehold sahipliği, toprak ve üzerine inşaa edilen yapının tamamının sahipliğini ifade eder. Örnek vermek gerekirse, bir toprak ve üzerine inşaa edilmiş 3 daireli bir apartman düşünelim. Freehold sahibi hem bu toprağın hem de toprak üzerindeki yapının tamamının sahipliğini ifade eder. Freehold sahibine İngilizce’de Landlord yani toprak sahibi denmektedir.
Freehold mülkiyet hakkı,
- Mutlak mülkiyet esasına dayanır.
- Hem toprak hem de üzerindeki yapıya sahip olunur.
- Mülkiyet hakkı sahipliğinde bir zaman sınırı yoktur yani süresizdir.
- Mutlak sahiplik olduğu için kendi gayrimenkulünüz üzerinde uygun olacağını düşündüğünüz değişiklik ve tamirleri yapmanız mümkündür.
- Ground rent yani toprak kirası ve service charge yani bakım onarım aidatı ödeme söz konusu değildir.
Leasehold Mülkiyeti
Leasehold sahipliğinde ise taşınmaza belirli bir süreyle sınırlı olarak sahip olursunuz. Çoğunlukla bir apartman yapısının dairelerine leasehold ile sahip olunmaktadır. Az önce vermiş olduğumuz örnek üzerinden ilerleyecek olursak, toprak ve üzerindeki 3 daireli yapının toprak hakkı freehold sahibine ait olur ve bu 3 daireli yapının içerisindeki daireler ise leasehold mülkiyet hakkı ile daire sahibine devredilebilir. Esasında bu Türkiye’deki kat mülkiyet hakkına benzerlik göstermektedir.
Leasehold mülkiyetinin şartları ve uzunluğu freehold sahibi ile yapılan anlaşmaya göre değişkenlik gösterir.
Leasehold mülkiyet hakkı,
- Süreli bir mülkiyet hakkıdır. Bu süre, 125 yıl ile 999 yıl arasında değişir.
- Toprak sahibi (Landlord) ile aranızdaki sözleşmenin şartlarına uymak bir zorunluluktur.
- Leasehold alırken ödenen ana para dışında yılda tek sefer ground rent adı verilen bir toprak kira ödemesi yapılır. Bu ödeme genellikle, sembolik bir rakam olup, yıllık £10 ila £550 arasinda değişkenlik gösterir.
- Bazı gayrimenkul sitelerinde ayrıca service charge adı altında aidat ödemesi de yapmak durumunda kalabilirsiniz.
